فیزیوتراپی تورتیکولی

تورتیکولی ،یا به طور ساده، گردن پیچ خورده ،وضعیتیاست که در آن سر به یک طرف کج می شود. تورتیکولینوزاد به دلیل سفت شدن ماهیچه گردن است. به طور کلی،نوزاد گوش خود را به سمت یک شانه خم می کند در حالیکه صورت به سمت مخالف می چرخد. برخی از کودکان باتورتیکولی متولد می شوند، اما اغلب پس از تولد ایجاد میشود. تورتیکولی نوزادان ممکن است به دلیل موقعیت کودکدر رحم یا زمان زیادی که به پشت یا در جای کودک درازکشیده است (مانند صندلی ماشین یا تاب) ایجاد شود. حدود 16 درصد از نوزادان تورتیکولی را تجربه می کنند. داشتن سر صاف (پلاژیوسفالی) و تورتیکولی اغلب با هماتفاق می افتد. تورتیکولی نوزاد به فیزیوتراپی بسیار خوبپاسخ می دهد. هرچه درمان زودتر شروع شود، سریعتر وکاملتر می توان آن را برطرف کرد.

تورتیکولی نوزاد چیست؟

تورتیکولی نوزاد زمانی اتفاق می افتد که یک عضله گردنبه نام عضله استرنوکلیدوماستوئید یا SCMکوتاه یا خیلیسفت شود. عضله SCM از پشت گوش شروع می شود وبه استخوان ترقوه و سینه می چسبد. با یک SCM کوتاهیا سفت، گردن کودک به یک طرف خم شده و سر به سمتمخالف چرخانده می شود. تورتیکولی می تواند در بدو تولدوجود داشته باشد. همچنین می‌تواند بعداً در نتیجه صافبودن جمجمه یا زمان زیادی که در وضعیت دراز کشیده یا نشسته سپری می‌شود (مانند دراز کشیدن به پشت یانشستن روی صندلی ماشین ) ایجاد شود.

در صورت عدم درمان، این وضعیت می تواند منجر بهوضعیت ناهمواری در کل بدن شود. تورتیکولی کل کودک راتحت تاثیر قرار می دهد و فقط یک مشکل سر و گردننیست.

تورتیکولی سه گروه تشخیصی دارد:

گروه 1: تورتیکولی با توده استرنوکلیدوماستوئید. در این نوع تورتیکولی، تومورواقعی وجود ندارد. در عوض، برآمدگی بافتی در عضله بهدلیل کمبود طول در گردن نوزاد ایجاد می شود. اینشدیدترین شکل تورتیکولی در نظر گرفته می شود و ممکناست طولانی ترین درمان را داشته باشد. باعث سفتیعضلات گردن و از دست دادن دامنه حرکتی وانعطافپذیری گردن می شود.

گروه 2: تورتیکولی عضلانی. کودکان مبتلا به اینبیماری دارای سفتی عضلات گردن و از دست دادن دامنهحرکتی و انعطاف پذیری گردن هستند، اما بدون برآمدگیگردن.

گروه 3: تورتیکولی موضعی. این خفیف ترین و قابلدرمان ترین شکل تورتیکولی نوزادان است. با این حال،اگر درمان خیلی زود متوقف شود، ممکن است کودک بهحالت اولیه خود بازگردد. کودکان مبتلا به این نوعتورتیکولی عضلات گردن سفت ندارند و دامنه حرکتی وانعطاف پذیری گردن طبیعی دارند. آنها معمولاً یکی ازموارد زیر را دارند:

• ترجیح قوی برای موقعیت های خاص.

• عدم تعادل عضلانی.

علل تورتیکولی می تواند موارد زیر باشد:

•عضلانی. این شایع ترین علت است و شامل SCM سفتیا سفتی سایر عضلات گردن است.

• عصبی این علل کمتر شایع هستند اما می توانند شاملموارد زیر باشند:

.تومور در فضای کوچک داخل جمجمه نزدیک ساقه مغز ومخچه .

.تومور در چشم یا روی عصب چشم.

. سندرم ساندیفر (یک بیماری ژنتیکی که باعث حرکاتغیرقابل کنترل عضلانی می شود که در آن کودک با پشتو گردن خود می پیچد).

• اسکلتی. ناهنجاری های استخوانی (رشد یا شکلغیرطبیعی استخوان) در جمجمه یا ستون فقرات گردنی .

.اگر یک معاینه علت احتمالی عصبی یا اسکلتی را نشاندهد، فیزیوتراپ کودک شما با پزشک متخصص همکاریمی کند.

شرایط دیگری که اغلب همراه با تورتیکولی رخ می دهدعبارتند از:

• آسیب شبکه بازویی (عصب). این می تواند در اثرضربهبه گردن، شانه یا بازو در طول زایمان دشوار که بهاعصاب کنترل کننده عضلات شانه، بازو و دست آسیبوارد کرده است، رخ دهد.

• دیسپلازی هیپ. این وضعیتی است که در آن سراستخوان ران (فمور) آنطور که باید به خوبی با حفره لگنمطابقت ندارد.

• پلاژیوسفالی یا براکی سفالی (شکل صاف یا ناهموارسر).

• تاخیر در رشد مهارت های حرکتی.

شرایطی که ممکن است منجر به تولد نوزاد با تورتیکولیشود عبارتند از:

• طول بدن بیشتر. تحقیقات نشان می دهد نوزادانی باطول بدن بیشتر ار 55 سانتی متر، 88 درصد افزایشخطر ابتلا به تورتیکولی دارند.

• کمبود فضا در رحم برای نوزاد در حال رشد (در جنینهای متعدد شایع تر است).

• وضعیت نامناسب جنین. برخی از مادران گزارش میدهند که نوزادشان در هفته های آخر بارداری “احساسگیر افتادگی” می کند. موقعیت نامناسب می تواند منجربه فشار بر روی یک ناحیه از جمجمه شود که باعث موارد زیر می شود:

. سر ناهموار یا صاف.

.شیب فک.

. ویژگی های ناهموار صورت (استخوان های صورت بهطور کامل رشد نکرده اند).

. محدوده حرکت وانعطاف پذیری محدود. گردن

توجه به این نکته مهم است که والدین نوزاد نمی توانندهیچ یک از عوامل ذکر شده در این بخش را تغییر دهند.

کودکان بزرگتر و بزرگسالان به دلایل زیر ممکن است بهتورتیکولی مبتلا شوند:

•ضربه.

• التهاب یا عفونت.

• مشکلات بینایی یا عدم تعادل.

• شرایط عصبی.

• هم ترازی ضعیف و مزمن سر و گردن.

علائم و نشانه ها

علائم رایج تورتیکولی نوزاد عبارتند از:

• عضلات گردن ممکن است در یک طرف کوتاهتر یا سفتتر باشد.

• سر اغلب به یک طرف کج می شود و به طرف دیگر میچرخد.

• محدوده حرکتی وانعطاف پذیری محدود سر و گردن.

• یک نقطه صاف پشت گوش در سمتی که کودک ترجیحمی دهد بچرخد.

• گوش ممکن است در سمت صاف به سمت جلو منتقلشود.

• پیشانی در سمت صاف به سمت جلو منتقل می شود.

• چشم فرورفته و گونه کوچکتر در کنار عضله سفت قرار دارد.

• فک جمع شده در کنار عضله سفت قرار دارد.

• زبان به سمتی که از عضله سفت است متمایل می شود.

• توده کوچک و نرم (تومور SCMدر گردن به دلیلضخامت عضله و تغییر بافت).

• در میان نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند و باشیشه شیر تغذیه می شوند، ترجیح داده می شود که ازیک طرف بیشتر غذا بخورند.

• سایر مشکلات تغذیه:

. مشکلات تماس با سینه یا شیشه شیر.

. مشکل خوردن مواد جامد و غذاهای بافت دار.

. سفت یا محدود شدن بافت زبان و لب که بر مکیدن و بلعتأثیر می گذارد.

نوزادان مبتلا به تورتیکولی اغلب علائم رایج دیگری نیزدارند. والدین و مراقبان ممکن است متوجه شوند کهکودکشان این موارد را دارد:

• حرکت دادن دستانشان به وسط بدن مشکل دارند.

• تاخیر در رشد بینایی (مشکل در دنبال کردن، تمرکز، واستفاده از هر دو چشم با هم)

• مشکلات برنامه ریزی نحوه حرکت در فضا (برنامه ریزیحرکتی)

• مشکل در حرکات سریع (مشکلات گوش داخلی یاتعادل)

• ریفلاکس (اسید معده به محلی که معده و مری را به هممتصل می کند جریان می یابد و باعث ناراحتی بعد ازتغذیه می شود)

• کاهش آگاهی از بازو و دست در سمت مقابل عضلهسفت.

• کاهش یا محدود شدن پاسخ های حفاظتی در هنگام ازدست دادن تعادل به سمت سفت.

• افزایش خم شدن جانبی (حالت منحنی به یک طرف) بدن در سمت ماهیچه سفت.

• کاهش ردیابی چشمی (حرکت چشم) به سمت سفت.

• کاهش قدرت عضلانی در سمت غیر سفت.

• غلتیدن با تأخیر از هر دو طرف یا ترجیح غلتیدن فقط درسمت غیر سفت.

چگونه تشخیص داده می شود؟

اغلب، والدین پس از تولد متوجه وضعیت  ناهموار یا تغییرشکل سر در کودک خود می شوند. به محض مشاهدهعلائم تورتیکولی، ارزیابی توسط پزشک وفیزیوتراپیستضروری است.

پزشکان باید در هر ویزیت کودک خوب از بدو تولد تا ششماه اول، علائم وضعیت بدنی ناهموار را بررسی کنند. نوزادان با وضعیت ناهموار باید برای ارزیابی و درمانبیشتر به فیزیوتراپیست کودکان ارجاع داده شوند.

نوزادان ترجیحا باید در زمان تولد یا اندکی پس از تولدتوسط فیزیوتراپیست کودکان ارزیابی شوند تا از نظروجود تورتیکولی غربالگری شود. هر چه نوزاد زودتر برایمشکلات سر و گردن به فیزیوتراپ مراجعه کند، زودتر میتواند آنها را برطرف کند و از کاهش بیشتر طول ماهیچهجلوگیری کند. فیزیوتراپی اولیه برای تورتیکولی موثرتراست و زمان کمتری نسبت به زمانی که درمان به تعویقمی‌افتد، طول می‌کشد.

فیزیوتراپیست کودک شما یک ارزیابی کامل را برایارزیابی وضعیت او و تعیین هر عاملی که ممکن است درآن نقش داشته باشد انجام می دهد. آنها اطلاعاتی درمورد سابقه سلامت فرزند شما جمع آوری می کنند. آنهاهمچنین ممکن است از شما در مورد بارداری، تولدفرزندتان و هر گونه نگرانی از زمان تولد سوال بپرسند. فیزیوتراپیست کودک شما نیز معاینه فیزیکی انجام خواهدداد.

اگر وضعیت ناهموار گردن وجود داشته باشد، ممکن استسونوگرافی از هر دو طرف گردن انجام شود و ممکن استتفاوت در ضخیم شدن عضله و تغییرات بافت عضلانی رابه عنوان علت احتمالی تورتیکولی تایید کند. این ابزارایمن و کم‌هزینه می‌تواند به تأیید میزان درگیری عضلهسفت کمک کند و به تعیین تعداد دفعات و مدت زمانی کهنوزاد باید برای درمان به فیزیوتراپیست مراجعه کند، کمکمی‌کند. سونوگرافی همچنین به نظارت بر پیشرفت کودکدر طول درمان کمک می کند.

چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند کمک کند؟

فیزیوتراپی درمان توصیه شده برای تورتیکولی است. قبلاز تولد، فیزیوتراپیست ها با والدین باردار برای پیشگیریاز تورتیکولی در نوزادشان کار می کنند. آنها پس از تولدنوزادان را از نظر مشکلات عضلانی، استخوانی، مفصلیو حرکتی غربال می کنند و درمان مورد نیاز را ارائه میکنند. فیزیوتراپیست ها از بازی، برای مشارکت دادننوزادان در فعالیت ها و درمان عملی برای بهبود وضعیتگردن به شیوه ای ملایم و سرگرم کننده استفاده می کنند. آنها درک می کنند که چگونه یک نوزاد تحمل خود را برایدرمان بیان می کند و درمان را در صورت نیاز تنظیم میکنند. آنها همچنین با مراقبین کودک کار می کنند تامحیطی ایجاد کنند که بهبودی را ارتقا دهد.

درمان زودرس تورتیکولی نوزاد خطر ابتلا به مشکلاتمرتبط را کاهش می دهد. انجام زودهنگام فیزیوتراپیهمچنین تعداد ویزیت های مورد نیاز را کاهش می دهد ودر گروه توده عضله SCM ممکن است نیاز به جراحی رابرطرف کند. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که تحتدرمان فیزیوتراپی قرار گرفته‌اند و برنامه‌های ورزشیخانگی را دنبال می‌کنند، نسبت به کودکانی که فقطتمرینات خانگی دریافت کرده‌اند، نتایج بهتری داشته‌اند.

فیزیوتراپیست ها برای بازگرداندن حرکات، وضعیت وعملکرد طبیعی تا حد ممکن، درمان ارائه می دهند. بادرمان مناسب، 90 تا 95 درصد کودکان بهبود می یابند یابه دامنه حرکتی قابل قبولی دست می یابند.

برنامه درمان فیزیوتراپی کودک شما به معاینه او بستگیدارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تمرینات غیرفعال دامنه حرکتی. فیزیوتراپ شماحرکات غیرفعال گردن و کشش را با کودک شما انجام میدهد. آنها به آرامی گردن کودک شما را به سمت دامنهحرکتی کامل حرکت می دهند. آنها همچنین به والدین ومراقبان کودک آموزش می دهند که چگونه این تمرینات رابرای کودک خود در خانه انجام دهند.

تمرینات دامنه حرکتی فعال.فیزیوتراپ شما با کودکشما کار خواهد کرد تا او را وادار کند تا گردن و تنه خودرا به طور فعال حرکت دهد و از بازی مناسب برای سن ورشد خود استفاده کند. آنها به شما یاد دهند که چگونه ازاسباب بازی ها یا تکنیک های دیگر برای تشویق فرزندتانبه انجام منظم این تمرینات استفاده کنید.

تقویت عضلات و فعالیت های عملکردی. فیزیوتراپشما با کودک شما همکاری خواهد کرد تا به او کمک کندقدرت عضلانی و حرکت متقارن خود را توسعه دهد. آن‌هاممکن است از توپ‌های درمانی، اسباب‌بازی‌ها و سایرتجهیزات ویژه برای درگیر کردن ایمن ماهیچه‌های کودکشما در موقعیت‌های مختلف (روی شکم، نشستن) استفاده کنند تا رشد عضلات را برای کنترل سر و گردنافزایش دهند.

آموزش بیمار و مراقب. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند بهوالدین در مورد خطرات و راه‌های پیشگیری از تورتیکولینوزاد ، از جمله علل و عوامل خطر، آموزش دهند تا درصورت امکان از آنها اجتناب کنند. آنها همچنین میتوانند والدین را در مورد شناسایی علائم تورتیکولی نوزادو راه های پیشگیری از مشکلات ثانویه آگاه کنند. اینهاممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اهمیت جستجوی زودهنگام مراقبت در صورت مشاهدهعدم تعادل وضعیت بدن.

• موقعیت مناسب و اهمیت حرکت و تغییر موقعیت.

• محدود کردن مدت زمانی که یک نوزاد در صندلی هایماشین، آویزهای آغوش و کریرها سپری می کند.

• اطمینان از اینکه نوزادان در ساعات بیداری خود تا حدامکان زمان بیشتری را در موقعیت هایی غیر ازخوابیده به پشت می گذرانند (روی شکم خوابیدن یا به سادگی درآغوش گرفته شدن و تشویق به نگاه کردن به اطراف)

• آموزش به والدین یا مراقبان که چگونه یک برنامه ورزشیدر خانه را برای گسترش درمان فراتر از کلینیک انجامدهند.

ماساژمیوفاشیال .فیزیوتراپیست کودک شما ممکن استفشار یا ماساژ ملایمی روی بافت‌های میوفاشیال (همبند) کودک شما اعمال کند تا کوتاهی و سفتی عضلانی برطرفشود. این روش می تواند به بازگرداندن حرکت سمت سفتشده گردن، تنه یا پشت کودک شما کمک کند.

بینایی درمانی برای تمرکز و ردیابی. فیزیوتراپ شما باتمریناتی کار خواهد کرد تا به بهبود تمرکز چشمی ودنبال کردن اشیا کمک کند.

درمان سیستم تعادلی. فیزیوتراپیست شما ممکن است باکودک شما در تمرینات گوش داخلی و تعادل کار کند. اینمی تواند به بهبود تحمل کودک شما برای حرکت کمک کندو او را تشویق کند تا محیط خود را از هر طرف کشفکند.

فیزیوتراپیست شما در صورت لزوم با سایر اعضای تیممراقبت های بهداشتی شما همکاری خواهد کرد تامشکلات مرتبط را برطرف کند.

در موارد نادر، اگر سفتی عضلانی کودک ادامه یابد وحرکت سر او را محدود کند، پزشک ممکن است جراحی راتوصیه کند. اگر کودک شما:

• دارای تشخیص توده sternocleidomastoid (SCM) است و با درمان بهبود نمی یابد.

• دارای بیش از 15 درجه تفاوت در چرخش گردن بینطرفین است که به درمان محافظه کارانه پاسخ نمی دهد.

• دارای یک انقباض در عضله SCM است که باعث ایجادتغییراتی در استخوان های صورت و ساختار در سمتسفت می شود.

• تورتیکولی عضلانی که پس از یک سالگی باقی می ماندو سایر علل و شرایط از بین رفته است.

آیا می توان از این آسیب یا وضعیت پیشگیریکرد؟

برخی از موارد تورتیکولی و نقاط صاف روی جمجمه ازبدو تولد رخ می دهند و قابل پیشگیری نیستند اما پس ازتولد قابل درمان هستند. آگاهی مراقبین در مورد قرارگیریصحیح نوزادان می تواند به نوزادان کمک کند تا درساعات بیداری زمان کافی را روی شکم خود بگذرانند وزمان زیادی را در یک وضعیت روی پشت، در کریر یا درصندلی کودک صرف نکنند. این به نوزادان بهترین محیطرا برای رشد طبیعی سر و گردن آنها می دهد.

ارجاع برای مراجعه به فیزیوتراپ ،بلافاصله پس ازمشاهده وضعیت ناهموار یا صاف بودن سر نوزاد میتواند به جلوگیری از مشکلات ثانویه کمک کند. خانواده هاو مراقبان باید به دنبال غربالگری زودهنگام برایتورتیکولی یا یک نقطه صاف روی جمجمه نوزاد باشند. هرچه زودتر نوزاد مورد ارزیابی قرار گیرد، زودتر می توان ازسایر مشکلات جلوگیری کرد و اصلاح دامنه حرکتی یاصاف شدن جمجمه را انجام داد. نکات زیر می تواند بهشما کمک کند تا اطمینان حاصل کنید که کودک شمامحیطی سالم برای رشد و تکامل دارد:

• در صورت مشاهده هر گونه علائم تورتیکولی یا یک نقطهصاف روی سر کودک، هر گونه نگرانی را با پزشک کودکخود در میان بگذارید.

• برای ارجاع به فیزیوتراپی از متخصص اطفال کودکخود بخواهید یا خودتان به دنبال فیزیوتراپی باشید.

• در کلاس های قبل از تولد شرکت کنید که در موردوضعیت نوزاد شما بحث می کنند.

• در گروه های بازی نوزادان شرکت کنید که بازی روی شکم را ترویج می کنند.