تعویض کامل لگن (آرتروپلاستی) یک مداخله جراحی رایجاست که برای آرتریت شدید یا شکستگی لگن زمانی کهدرمانهای محافظهکارانه بیاثر هستند، انجام میشود. هدف از جراحی تعویض کامل مفصل ران، تسکین درد،بهبود تحرک مفصل و بازیابی یا بهبود توانایی فرد برایانجام ایمن فعالیتهای عملکردی مانند راه رفتن، ایستادن،بالا رفتن از پله یا دویدن است. فیزیوتراپیست ها با افرادیکه تعویض کامل مفصل ران انجام داده اند کار می کنندتا عضلات بیمار را تقویت کرده و حرکت را به بالاترین حدخود بازگردانند
تعویض کامل هیپ (آرتروپلاستی) چیست؟
درجراحی تعویض کامل مفصل ران، استخوان و غضروفآسیب دیده را که ممکن است در ایجاد مفصل دردناک وناکارآمد نقش داشته باشد، برداشته و مفصل ران آسیبدیده را با یک مفصل مصنوعی جایگزین می کنند.
مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه ای است. گوی بخشیاز استخوان ران و کاسه بخشی از استخوان لگن است. نوع جراحی تعویض مفصل ران با شرایط فیزیکی هر فردمتفاوت است.
نوع جراحی تعویض مفصل ران عبارتند از
تعویض کامل مفصل ران (آرتروپلاستی)
با تعویض کامل مفصل ران (آرتروپلاستی)، گوی و کاسههر دو با قطعات مصنوعی تعویض میشوند. تعویضکامل مفصل ران برای درمان شرایطی از جمله
.آرتروز مفصل ران
.روماتیسم مفصلی
.آرتریت تروماتیک
اسپوندیلیت آنکیلوزان
نکروز آواسکولار (از بین رفتن بافت استخوانی در اثر نرسیدن خون)
.شکستگی های خاص لگن
.تومورهای خوش خیم و بدخیم
تعویض جزئی هیپ (همی آرتروپلاستی)
تعویض جزئی لگن (همی آرتروپلاستی) فقط گوی مفصلران را جایگزین می کند. کاسه مفصل ران محکم می ماندو نیازی به تعویض ندارد. همیآرتروپلاستی زمانی انجاممیشود که فقط قسمت “ران” مفصل آسیب دیده باشد. این کار بیشتر در بیماران مسن و ضعیف و برایشکستگی های مربوط به گوی یا گردن استخوان رانانجام می شود.
قبل از جراحی، افرادی که تصمیم به تعویض کامل مفصلران گرفتهاند، ممکن است درد شدید در لگن و کشاله رانرا توصیف کنند که میتواند تا پایین ران کشیده شود. دردممکن است به طور قابل توجهی بر توانایی فرد در راهرفتن، بالا رفتن از پله ها، نشستن یا ایستادن، انجامفعالیت های روزانه و خوابیدن به سمت آسیب دیده تأثیربگذارد
بلافاصله پس از جراحی تعویض کامل مفصل ران، سفتیدر لگن و ساق پا و ضعف عضلانی تجربه خواهد شد. درابتدا، درد عمدتاً با دارو کنترل می شود. فیزیوتراپیستهمچنین ممکن است کیسه های یخ را برای کمک به کاهشناراحتی و تورم توصیه کند و تمرینات و حرکات ملایم را بهشما آموزش دهد تا شروع به بهبود حرکت و قدرت خودکنید.
چگونه تشخیص داده می شود؟
برای در نظر گرفتن جایگزینی کامل لگن، افراد قبلاً توسطیک پزشک متخصص ویزیت شده اند. پزشک برایارزیابی اینکه آیا تغییراتی در استخوانها و غضروف لگنشما وجود دارد یا خیر، عکسبرداری با اشعه ایکس راتجویز میکند. اگر زمین خورده اید، اشعه ایکس همچنینپزشکان را در تعیین اینکه آیا شکستگی وجود دارد و اینکهآیا برای بازیابی عملکرد نیاز به جراحی وجود دارد،راهنمایی می کند. یک فیزیوتراپیست دامنه حرکتی، قدرتو میزان تأثیر درد لگن بر تحرک عملکردی شما را ارزیابیخواهد کرد. این عوامل می تواند شامل نحوه نشستن وبرخاستن از رختخواب، نشستن و ایستادن، چمباتمه زدن،راه رفتن و حرکت از پله ها و حاشیه ها باشد. نتایج اینارزیابیها به تعیین اینکه آیا ممکن است از جراحیتعویض کامل لگن بهره مند شوید، کمک میکند.
تعویض مفصل ران اغلب در بزرگسالان 60 تا 80 سالهانجام می شود. تیم پزشکی شما به شما کمک می کند تابر اساس عکس برداری اشعه ایکس و ارزیابی فیزیکیخود، تعیین کنید که آیا کاندید مناسبی برای جراحیهستید یا خیر. عوامل خطری که ممکن است در بهبودیشما اختلال ایجاد کنند، مانند سن بالا، چاقی، یا سابقهاستعمال دخانیات یا مصرف بیش از حد الکل در نظرگرفته خواهند شد.
چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند کمک کند؟
قبل از جراحی
فیزیوتراپ شما می تواند به شما کمک کند تا در موردانتظارات از عمل جراحی آموزش ببینید و تمریناتی را بهشما بدهد تا بدن خود را قبل از جراحی آماده کنید
در آماده شدن برای جراحی، فیزیوتراپیست شما ممکناست این موارد را به شما آموزش دهد:
• تمرینات انعطاف پذیری و تقویتی اندام تحتانی
• نحوه استفاده از واکر یا عصا برای راه رفتن و برایپیمایش مراحل
• هرگونه اقدام احتیاطی پس از جراحی
فیزیوتراپ شما همچنین ممکن است به شما توصیه کند کهبرای بهبود ایمنی و کمک به بهبودی خود تغییراتی را درخانه خود ایجاد کنید، از جمله استفاده از صندلی توالتبلند، نرده های دستی روی پله ها، نرده تخت، و صندلیوان یا میله های چنگ زدن در حمام. این تغییرات در حالتایده آل باید قبل از عمل جراحی انجام شوند، بنابراینخانه شما برای بازگشت شما آماده است.
بعد از جراحی
در روز اول یا دوم پس از جراحی شما، فیزیوتراپیست بهبالین شما می آید تا درمان بعد از عمل شما را آغاز کند. فیزیوتراپ شما هرگونه اقدامات احتیاطی پس از جراحیرا برای جلوگیری از آسیب مجدد و کمک به بازگرداندنعملکرد کامل شما بررسی خواهد کرد.
بسته به مورد خاص و روش جراحی شما، ممکن است ازشما خواسته شود که مقدار وزنی را که روی پای جراحیشده وارد میکنید، محدود کنید. ممکن است به اندازه یکلمس انگشت پا، یا به اندازه تحمل وزن شما باشد. فیزیوتراپیست به شما یاد می دهد که چگونه به درستیوزن خود را بر روی پای جراحی شده قرار دهید.
برای پای جراحی شده، یک وسیله کمکی مانند واکر یاعصا را برای به حداقل رساندن ناراحتی در حین کار برایبازیابی عملکرد فیزیکی خود توصیه می کنند.
در طول بهبودی مراقبتهای حاد (3 تا 5 روز اول پس ازجراحی)، فیزیوتراپ با شما همکاری میکند وبه شما کمککند تا :
• در رختخواب بچرخید و به حالت نشسته بلند شوید.
• برای ایستادن از تخت بلند شوید و به سمت صندلیحرکت کنید.
• برای مسافت های کوتاه با وسیله کمکی (واکر یا عصا) راه بروید.
• تمرینات دامنه حرکتی و تقویتی ملایم را در رختخوابانجام دهید.
پس از جراحی، فیزیوتراپیست ممکن است به شما توصیهکند.
• مفصل جدید خود را بیش از 90 درجه خم نکنید.
• بیش از 90 درجه به جلو خم نشوید (مثلاً برای مدتینمی توانید برای پوشیدن جوراب و کفش خود خم شوید)
• پای خود را نباید با مفصل جدید روی پای دیگرضربدری کنید.
• پا را با مفصل جدید به سمت داخل نچرخانید.
فیزیوتراپی تا چند هفته پس از جراحی شما ادامه خواهدداشت. بسته به وضعیت کلی شما، ممکن است نیاز بهبهبودی در یک مرکز توانبخشی کوتاه مدت داشته باشید. برخی از بیماران بسته به کمک های موجود در خانه وتوانایی آنها برای ایمن ماندن، بدون مراقبت در مرکز توانبخشی به خانه خود می روند.
همانطور که در بهبودی خود پیشرفت می کنید، به کار رویموارد زیر ادامه خواهید داد
• پیاده روی و بالا رفتن از پله
تعادل – پس از جراحی ممکن است تعادل شما مختل شودکه می تواند شما را در معرض خطر سقوط قرار دهد
• انتقال به تخت، صندلی و ماشین
حرکت کامل ساق پا و مفصل جدید (مانند پوشیدن جورابو کفش)
تمرینات مخصوص تقویت عضلات برای بهبود تواناییشما در ایستادن و راه رفتن ایمن و مستقل
هنگامی که بتوانید این فعالیت ها را بدون کمک یاراهنمایی انجام دهید، آماده خواهید بود که به طور کاملدر خانه کار کنید. با این حال، ممکن است همچنان نیاز بهادامه فیزیوتراپی در یک کلینیک سرپایی داشته باشید.
جلسات فیزیوتراپی سرپایی کار شما را بر روی دامنهحرکت و تمرینات کششی و فعالیت های تحمل وزن ادامهمی دهد تا عملکرد شما را به بالاترین سطح ممکنبازگرداند. در این مرحله، فیزیوتراپی شما بر توانبخشیویژه فعالیت برای اهداف خاص شما، مانند بازگشت بهکار یا ورزش تمرکز می کند. فیزیوتراپیست شما تمریناتیرا که آن فعالیت ها را شبیه سازی می کند، ترکیب میکند. برنامه ورزشی شما ممکن است شامل تکنیک هایبلند کردن، هل دادن، کشیدن چرخ دستی، بالا رفتن ازنردبان، تمرینات چابکی یا دویدن سبک باشد که بستگیبه اهداف خاص، پیشرفت بهبودی و سطح فعالیت شمادارد.
آیا می توان از این آسیب یا وضعیت پیشگیریکرد؟
ممکن است با انتخاب یک سبک زندگی سالم مانند شرکتدر ورزش منظم و خوردن یک رژیم غذایی سالم، از شروعاستئوآرتریت، وضعیتی که میتواند به جراحی تعویضکامل مفصل ران نیاز داشته باشد، پیشگیری کرد یا آن را کند کرد. فیزیوتراپیست شما می تواند تمرینات تقویتی وانعطاف پذیری را به شما آموزش دهد تا به شما در حفظتناسب اندام در طول عمرتان کمک کند.
بیش از 95 درصد از شکستگی های لگن به دلیل زمینخوردن ایجاد می شود. بهترین راه برای جلوگیری از نیازبه جراحی ناخواسته تعویض کامل مفصل ران، جلوگیریاز افتادن است. فیزیوتراپیست شما می تواند با ارزیابیخطر سقوط و تجویز فعالیت های تعادلی و تمرینات منظمتحمل وزن به شما کمک کند تا شانس سقوط خود راکاهش دهید. فیزیوتراپ شما همچنین میتواند تغییراتی رادر محیط خانهتان برای بهبود ایمنی شما توصیه کند،مانند حذف خطراتی مانند فرشهای ناپایدار، یا اضافهکردن میلههای دستگیره در حمام.