شکستگی مچ پا زمانی اتفاق می افتد که استخوان یک یاهر دو طرف مچ پا به طور جزئی یا کامل شکسته شود. بیشتر شکستگی های مچ پا در اثر زمین خوردن، پرش،ورزش یا ضربه ایجاد می شود. در مردان، بیشترشکستگیهای مچ پا در سنین 10 تا 19 سالگی اتفاقمیافتد. زنان به طور کلی در تمام گروههای سنی دیگر،شکستگی مچ پا را بیشتر تجربه میکنند. انواع شکستگیممکن است از ساده تا پیچیده متفاوت باشد. آنها ممکناست شامل یک، دو یا سه ناحیه شکستگی باشند. ضروری است که پس از آسیب دیدگی مچ پا ،ارزیابیبعمل آید تا مشخص شود آیا شکستگی دارید یا خیر. فیزیوتراپیست ها نقش مهمی در کمک به بهبودی افراد ازشکستگی مچ پا دارند. آنها می توانند به شما کمک کنندتا به ایمن ترین و سریع ترین راه ممکن به فعالیت هایعادی خود بازگردید.
شکستگی مچ پا چیست؟
شکستگی مچ پا زمانی است که استخوان در یک یا هر دوطرف مفصل مچ پا، به طور کامل یا جزئی بشکند. چندیننوع شکستگی مچ پا بر اساس تعداد استخوان هایشکسته شده وجود دارد. آن ها هستند:
• شکستگی قوزک خارجی. فقط نازک نی (استخوانبیرونی مچ پا) می شکند.
• شکستگی قوزک داخلی. فقط استخوان درشت نی(استخوان داخلی مچ پا) می شکند.
• شکستگی دو قوزک. دو استخوان می شکند: نازک نی ودرشت نی.
• شکستگی سه قوزک. شکستگی در سه محل رخ میدهد: نازک نی، درشت نی، و قوزک خلفی (واقع در پشتدرشت نی)
شدت شکستگی ها بر اساس موارد زیر اندازه گیری میشود:
• جابجا نشده: تکه های استخوان شکسته به صورتردیفی باقی می مانند.
• جابجا شده: دو قسمت استخوان شکسته در یک راستاقرار نمی گیرند.
• خرد شده: استخوان یا استخوانها خرد میشوند یاتکههای کوچک استخوان میشکنند.
• شکستگی پیچیده: آسیب شدیدی به بافت نرم اطرافاستخوانهای شکسته وارد شده است.
• شکستگی مرکب: قطعات شکستگی پوست را سوراخمی کند.
هنگامی که یک شکستگی شامل چندین استخوانشکسته، می شود، یا استخوان ها در یک ردیف قرار نمیگیرند، شکستگی ناپایدار است و نیاز به درمان فوریدارد. همچنین خطر ابتلا به عفونت برای افراد دارایشکستگی مرکب بیشتر است.
علائم و نشانه ها
افرادی که مچ پای آنها میشکند ممکن است موارد زیر راتجربه کنند:
• درد شدید و فوری پس از آسیب پیچشی یا افتادن.
• صدای “پاپ” یا “اسنپ” در زمان آسیب ،احساس یاشنیده می شود.
• تورم، کبودی، حساسیت، یا درد در مچ پا یا ساق پا.
• برآمدگی یا تغییر شکل قابل مشاهده در مچ پا یا ساقپا.
• مشکل یا ناتوانی در تحمل وزن روی مچ پا.
• دردی که با فعالیت افزایش می یابد و با استراحت بهبودمی یابد.
• ناتوانی در پوشیدن کفش به دلیل تورم و درد.
چگونه تشخیص داده می شود؟
شکستگی مچ پا با استفاده از اشعه ایکس و معاینهفیزیکی تشخیص داده می شود.
اگر ابتدا به فیزیوتراپیست مراجعه کنید، ارزیابی کامل راانجام خواهد داد. این شامل سوالاتی در مورد سابقهپزشکی شما، نحوه وقوع آسیب و معاینه فیزیکی خواهدبود. فیزیوتراپ شما توانایی شما در راه رفتن و تحمل وزنروی مچ پا آسیب دیده را مشاهده می کند و ناحیه را ازنظر تورم، تغییر شکل و حساسیت بررسی می کند. آنهاهمچنین پا و ساق پای شما را ارزیابی می کنند تا متوجهشوند که آیا سایر نواحی ممکن است آسیب ببینند یا خیر.
اگر به شکستگی مچ پا مشکوک باشید، فیزیوتراپیستشما را به پزشک ، برای عکسبرداری با اشعه ایکسارجاع می دهد. اگر اشعه ایکس شکستگی را نشان داد،برای درمان بیشتر به پزشک ارتوپد، متخصص پا یااورژانس ارجاع داده میشوید. بسیار مهم است که آسیبمچ پا توسط فیزیوتراپ یا پزشک شما بلافاصله پس ازآسیب ارزیابی شود تا مشخص شود که آیا شما دچار پیچخوردگی شدید مچ پا هستید یا شکستگی استخوان.
اگر استخوان پوست را سوراخ کرد، بلافاصله به اورژانسبیمارستان مراجعه کنید.
چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند کمک کند؟
هنگامی که شکستگی مچ پا نیاز به بیحرکتی با استفادهاز گچ گیری یا آتل دارد، مفاصل شما ممکن است دچارسفتی شوند. همچنین گاهی اوقات برای ترمیم شکستگینیاز به جراحی است. چه جراحی داشته باشید یا نه، یکفیزیوتراپ می تواند به بازیابی حرکت مناسب و انعطافپذیری مفصل پس از باز کردن گچ کمک کند. فیزیوتراپیهمچنین می تواند به شما کمک کند تا با خیال راحت قدرتعضلات را در مچ پایی که در طول گچ گیری از آناستفاده نکرده اید بازیابی کنید.
قبل از جراحی
اگر شکستگی مچ پا دارید، درمان به تعداد استخوان هایشکسته و اینکه آیا شما یک شکستگی ساده، پیچیده یامرکب دارید بستگی دارد. درمان اولیه شامل تنظیم مجددو تثبیت استخوان ها توسط پزشک، اغلب با گچ است. ایندرمان در اورژانس بیمارستان یا در صورت نیاز باجراحی انجام می شود.
اگر به جراحی نیاز دارید، ممکن است قبل از جراحی بهفیزیوتراپیست مراجعه کنید که:
• مراقبت از آسیب حاد را به شما آموزش دهد.
• مچ پای خود را با پیچاندن آن با باند کشی یا استفادهاز رکاب برای محدود کردن حرکت و کنترل تورم، بیحرکت کنید.
• برای کاهش درد و تورم از یخ استفاده کنید.
• به شما آموزش دهد که مچ پا آسیب دیده را بالا نگهدارید تا تورم کنترل شود.
• به شما آموزش دهد که بدون وارد کردن وزن بر روی مچپای آسیب دیده، با استفاده از عصا یا واکر راه بروید.
• توصیه به مراقبت بیشتر توسط پزشک ارتوپد یا بخشاورژانس.
بعد از جراحی
اگر شکستگی مچ پای شما نیاز به جراحی داشته باشد،پزشک آن را قالب گیری می کند یا یک چکمه شکستگیبرای تثبیت آن پس از جراحی در اختیار شما قرار میدهد. یک فیزیوتراپیست به محض اینکه از نظر پزشکی بهثبات رسیدید پیش شما مراجعه می کند. آنها به شما کمکمی کنند روی تخت بنشینید، بلند شوید وازرختخوابخارج شوید و سپس تعادل خود را حفظ کنید تا روی پایآسیب ندیده خود بایستید. جراح دستورالعملهایی را ارائهمیدهد که ممکن است به شما اجازه داده شود که به مدتشش تا ۱۰ هفته هیچ وزنی روی مچ پای درگیر وارد نکنید. فیزیوتراپیست به شما یاد می دهد که چگونه با استفاده ازعصا یا واکر راه بروید و پله ها و محدودیت ها را مدیریتکنید.
هنگامی که اشعه ایکس تایید کرد که شکستگی بهبودیافته است، پزشک گچ یا آتل شما را برمی دارد. فیزیوتراپیست با شما همکاری خواهد کرد تا با خیالراحت به افزایش وزن روی مچ پای آسیب دیده بپردازید. آنها درمان را آغاز می کنند تا به شما کمک کنند تا قدرت،دامنه حرکتی، تعادل و مهارت های ورزشی خود را بهدست آورید تا بتوانید به فعالیت های عادی خود بازگردید.
اگر نیازی به جراحی ندارید
فیزیوتراپیست می تواند به درمان شکستگی مچ پا پس ازترمیم توسط پزشک کمک کند، که از گچ گیری برای تنظیممجدد استخوان یا چکمه استفاده می کند. هنگامی کهاستخوان بهبود یافت، یک فیزیوتراپ می تواند به شماکمک کند تا قدرت، دامنه حرکتی، تعادل و مهارت هایورزشی خود را به دست آورید.
در حالی که مچ پای شما در گچ است و نمی توانید وزنآن را تحمل کنید، فیزیوتراپ شما می تواند به شما یاددهد که چگونه با عصا یا واکر راه بروید. آنها به شما یادمی دهند که چگونه از رختخواب و ماشین خود داخل وخارج شوید و از پله ها استفاده کنید. فیزیوتراپ شماتجهیزاتی را در اختیار شما قرار می دهد که به بهترینوجه با نیازهای شما مطابقت دارد.
وقتی اشعه ایکس نشان داد که استخوان شما به اندازهکافی بهبود یافته است، پزشک گچ یا آتل شما را برمیدارد. سپس شروع به تحمل وزن روی پای آسیب دیده میکنید و درمان فیزیوتراپی خود را ادامه می دهید یا شروعمی کنید.
برنامه درمانی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
•آموزش بیمار. فیزیوتراپیست شما را در موردشکستگی مچ پا آموزش می دهد تا به شما در تصمیمگیری کمک کند. آنها تغییراتی در نوع و مقدار تمریناتیکه انجام می دهید، فعالیت های ورزشی و عملکردهایروزمره شما را پیشنهاد می کنند. آنها همچنین به شماآموزش می دهند که چگونه یک برنامه ورزشی شخصی راانجام دهید تا از بازگشت بدون درد به فعالیت های موردنظر خود اطمینان حاصل کنید.
•مدیریت درد. فیزیوتراپیست شما برنامه ای برای درماندرد شما طراحی می کند که می تواند شامل گذاشتن یخدر ناحیه آسیب دیده باشد. آنها همچنین ممکن استاصلاح برخی از فعالیت هایی که باعث درد می شوند راتوصیه کنند.
• آموزش راه رفتن. فیزیوتراپ شما به شما کمک می کندتا مقداری از وزن خود را بر اساس سطح بهبودی خودروی پای آسیب دیده قرار دهید. طبق زمان بندی که پزشکشما توصیه می کند، آنها به شما کمک می کنند تا باخیال راحت و به تدریج پیشرفت کنید تا وزن کامل را رویمچ پای آسیب دیده خود تحمل کنید.فیزیوتراپ شمادستورالعمل ها و تمرینات خاصی را برای بازیابی الگویراه رفتن طبیعی ارائه می دهد. آنها بر نحوه حرکت پا و مچپا و زمان گام های شما تمرکز خواهند کرد. ممکن استاز شما بخواهند روی تردمیل با سرعت کم، روی زمینهموار و روی پله تمرین کنید.
• کاهش تورم. تورم بعد از شکستگی مچ پا شایع است. درمان برای کاهش تورم ممکن است شامل ماساژ ملایمباشد. فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است روشصحیح استفاده از بانداژ فشاری، اعمال یخ یا حرارت وبالا بردن مچ پای آسیب دیده را در هنگام استراحتتوصیه و به شما آموزش دهد.
• تمرین دامنه حرکتی. پس از شکستگی مچ پا، تحرکمچ پا و پا محدود می شود و باعث افزایش فشار در ناحیهشکسته و سایر نواحی می شود. فیزیوتراپیست شماممکن است تکنیکهای خودکششی را برای کاهش فشار وکمک به بازگرداندن حرکت طبیعی مفاصل اندام تحتانی،از ناحیه لگن تا پای شما راآموزش دهد.
• درمان دستی. فیزیوتراپیست شما ممکن است بااستفاده از درمانهای عملی برای حرکت دادن عضلات ومفاصل (درمان دستی) وضعیت شما را درمان کند. اینتکنیک ها به بهبود حرکت کمک می کند. فیزیوتراپ شماهمچنین ممکن است از درمان دستی برای هدایت منطقهآسیب دیده به سمت الگوی حرکتی کمتر استرس زااستفاده کند. فیزیوتراپ شما همچنین می تواند در برابرحرکات خاص مقاومت اعمال کند تا قدرتی که ممکن استمحدود باشد را بهبود بخشد.
• تقویت عضلات. ضعف یا عدم تعادل عضلانی میتواند پس از بی حرکتی و عدم اعمال وزن روی پا ایجادشود. اینها می توانند به از دست دادن عملکرد و ادامهعلائم کمک کنند. بر اساس شدت علائم شما،فیزیوتراپیست شما یک برنامه مقاومتی ایمن، شخصی وپیشرونده را برای شما طراحی خواهد کرد. می توانید باانجام تمرینات تقویتی در حال دراز کشیده ،درمان را درخانه روی تخت یا زمین شروع کنید. سپس می توانیدتمرینات را در حالت ایستاده انجام دهید. فیزیوتراپ شمابر اساس سن و شرایط بدنی شما ورزش های مناسب رابرای شما انتخاب می کند.
• آموزش عملکردی. هنگامی که درد، قدرت و حرکتشما بهبود یافت، باید با خیال راحت به فعالیت های سختتر برگردید. یادگیری حرکات ایمن و کنترل شده برای بهحداقل رساندن استرس بر روی مچ پا و پای شما بسیارمهم است. بر اساس ارزیابی حرکتی و اهداف شما،فیزیوتراپ شما مجموعه ای از فعالیت ها را ایجاد می کندتا به شما کمک کند ،یاد بگیرید چگونه بدن خود را بهدرستی و ایمن حرکت دهید.
•دستگاه های کمکی. فیزیوتراپیست شما ممکن استاستفاده از وسایل کمکی را برای کمک به بهبودی خودتوصیه کنند، مانند:
. استفاده از عصا یا واکر برای کاهش درد و بهبودتوانایی راه رفتن برای یک دوره خاص، بسته به شدتشکستگی مچ پا.
. قوزک پای خود را برای تثبیت آن در طول ریکاوری اولیهمحکم کنید. فیزیوتراپ شما به شما کمک می کند که یکبریس را ببندید و نحوه استفاده از آن را به شما آموزشدهد.
. بستن مچ پا و پا برای کمک به کاهش تورم. فیزیوتراپیستشما ممکن است تکنیک های بانداژ خاص یا استفاده ازجوراب های فشاری را توصیه کند.
بازگشت به مشارکت کامل در فعالیت های ورزشی و کاریمعمولاً 12 تا 16 هفته پس از شکستگی مچ پا رخ میدهد.
توجه: درمان فیزیوتراپی و زمان بهبودی برای هر فردمتفاوت است. این بستگی به نوع آسیب شما، میزانبهبودی شما و اینکه آیا جراحی کرده اید یا خیر. سن وسلامت جسمانی شما نیز فاکتورهای موثر خواهد بود.
آیا می توان از این آسیب یا وضعیت پیشگیریکرد؟
همه شکستگی های مچ پا قابل پیشگیری نیستند. با اینحال، می توانید اقدامات احتیاطی زیر را برای کاهشخطر آسیب دیدگی مچ پا انجام دهید:
• هنگام شرکت در ورزش از وسایل حفاظتی مناسباستفاده کنید.
• برای رسیدن به سطح قدرت و آمادگی جسمانی خودتمرین کنید.
• کفش های مناسب بپوشید و کفش های ورزشی را بهطور مرتب تعویض کنید.
• سطح کافی ویتامین D و کلسیم را حفظ کنید.
• عضلات مچ پا را تقویت کنید. فیزیوتراپ شما می تواندیک برنامه تقویتی متناسب با نیازها و اهداف شماطراحی کند.
همچنین می توانید کارهای عملی زیر را برای کاهش خطرافتادن انجام دهید:
• موانع و به هم ریختگی را از راهروها و اتاق های خانهخود بردارید.
• در مناطقی با نور مناسب کار و بازی کنید.
• از چراغ های شبانه در خانه استفاده کنید.
• میله های دستگیره را در قسمت های وان و دوش نصبکنید.
• به دو طرف راه پله نرده اضافه کنید.
• قدرت و تناسب اندام را در طول زندگی خود حفظ کنید.
