سرگیجه به یک حس حرکتی کاذب اشاره دارد که میتواند بدون در نظر گرفتن اینکه فرد در حال حرکت استرخ دهد. سرگیجه به خودی خود یک بیماری نیست بلکه می تواند یک علامت احتمالی از چندین بیماری باشد.
فیزیوتراپی ممکن است به فرد در کاهش یا از بین بردنسرگیجه کمک کند. با این حال، بیمار باید ابتدا با یکپزشک صحبت کند که بتواند علت اصلی را تعیین کند.
هنگامی که پزشک تشخیص را تأیید کرد، ممکن استفیزیوتراپی را برای کمک به بهبود علائم فرد توصیه کند.
این نوشته توضیح می دهد که چگونه فیزیوتراپی می تواندبه افرادی که سرگیجه دارند کمک کند. همچنین بهتمریناتی می پردازد که فرد می تواند در خانه امتحان کند.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه به احساس حرکتی اشاره دارد که با اعمال فردارتباطی ندارد و معمولاً به عنوان یک احساس چرخشظاهر می شود. گاهی اوقات ممکن است این احساس رادر فرد ایجاد کند که گویی وسایل دور و برش در اطرافاو می چرخند.
سرگیجه یکی از علائم مشکلات دیگر است. با این حال،ممکن است در کنار علائم دیگری مانند مشکلات تعادل،حالت تهوع و بیماری حرکت نیز رخ دهد یا منجر به آنشود.
دو نوع سرگیجه وجود دارد: محیطی و مرکزی.
سرگیجه محیطی حدود 80٪ از موارد را تشکیل می دهدو اغلب نتیجه سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم(BPPV) است.
20 درصد بقیه موارد، سرگیجه مرکزی است که ازضایعات روی ساقه مغز یا مسائل دیگری که بر مغز تأثیرمی گذارد، ناشی می شود.
مولتیپل اسکلروزیس (MS) و میگرن می توانند باعثسرگیجه مرکزی شوند.
BPPV چیست؟
BPPV یا سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم زمانیاتفاق میافتد که کریستالهای کربنات کلسیم در گوشمیانی، معروف به کانال، شل شده و به داخل یکی ازکانالهای پر از مایع حرکت میکنند.
این شایع ترین علت سرگیجه محیطی است.
این کریستال ها در حرکت طبیعی مایع در کانال هااختلال ایجاد می کنند. هدف این مایع حس کردن حرکتاست، اما اختلالات می تواند باعث ارسال سیگنال هاینادرست به مغز شود.
این امر مغز را فریب می دهد تا فکر کند که یک فرد درحال حرکت است، حتی اگر اینطور نباشد. سیگنال کاذببا آنچه گوش دیگر حس می کند و چشم ها می بیند درتضاد است. این اطلاعات متناقض باعث ایجاد احساسچرخش می شود که به عنوان سرگیجه شناخته می شود.
آیا فیزیوتراپی می تواند کمک کند؟
فیزیوتراپی می تواند به سرگیجه کمک کند. مناسب ترینتمرینات ممکن است بسته به نوع سرگیجه متفاوت باشد. فرد باید قبل از انجام فیزیوتراپی یا انجام تمریناتورزشی درخانه ،از تشخیص صحیح اطمینان حاصل کند.
متخصصان مراقبتهای بهداشتی ممکن است از یک نوعفیزیوتراپی به نام درمان توانبخشی دهلیزی (VRT) برایکمک به سرگیجه استفاده کنند. VRT ممکن است به افرادمبتلا به سرگیجه ناشی از BPPV، صدمات سر،ضایعات سیستم عصبی مرکزی و علل نامشخص کمککند.
با این حال، این نوع درمان ممکن است برای همه عللسرگیجه موثر نباشد. هدف VRT این است که به فردکمک کند سرگیجه را از محرک های شناخته شده پیشبینی کند و برای جلوگیری از بروز آن اقدام کند. در نتیجه،افرادی که حوادث پراکنده و غیرقابل پیش بینی را تجربهمی کنند ممکن است از VRT بهره مند نشوند.
آیا VRT می تواند سرگیجه را بدتر کند؟
علائم سرگیجه ممکن است در طول تمرینات VRT کاهشیابد یا بدتر شود.
گاهی اوقات، بدتر شدن علائم ممکن است به دلیلاستفاده بیش از حد وغیر ضروری از تمرینات در یک روز“مناسب” باشد که می تواند باعث خستگی و در نتیجهافزایش علائم شود.
حتی اگر به نظر می رسد که تمرینات علائم سرگیجه رابرطرف کرده است، فرد می تواند عود علائم را در زمانبعدی تجربه کند.
تمریناتی که باید در خانه امتحان کنید
انجام برخی تمرینات برای سرگیجه ممکن است برایافراد در خانه آسان باشد. با این حال، تعیین علتسرگیجه قبل از شروع هر درمانی برای درمان علائم، مهماست.
فرد همچنین باید تمام توصیه های یک پزشک یا درمانگررا برای ورزش رعایت کند. این متخصصان می توانند هرتمرین را با جزئیات بیشتری توضیح دهند و راهنماییهایی را در مورد اینکه چه چیزی باید انتظار داشت و چهزمانی باید متوقف شود را ارائه دهند.
این بخش نحوه انجام دو تمرین تغییر موقعیت کانال راتوضیح می دهد که ممکن است به کاهش سرگیجه کمککند.
مانور Epley
این تمرین رایج به ویژه در درمان BPPV موثر است.
یک فرد می تواند مانور Epley را با دنبال کردن اینمراحل انجام دهد :
۱– روی لبه تخت به صورت عمودی بنشینید.
2. سر را حدود 45 درجه به راست بچرخانید.
3. به سرعت دراز بکشید.
4. 30 ثانیه در این حالت بمانید.
5. سر را طوری بچرخانید که اکنون 45 درجه به سمت چپباشد.
6. ث 30 ثانیه در این حالت بمانید.
7. سر و بدن را 90 درجه دیگر به سمت چپ، داخل تختبچرخانید.
8 . این وضعیت را به مدت 30 ثانیه حفظ کنید.
9 . به آرامی بنشینید.
سپس فرد باید همان حرکت را در طرف مقابل تکرار کند – به عبارت دیگر، در ابتدا سر رو به سمت چپ باشد. آنهامی توانند این کار را تا سه بار در روز انجام دهند تازمانی که دیگر حداقل به مدت 24 ساعت سرگیجه نداشتهباشند.
تمرینات برندت داروف
این تمرین مشابهی است که شامل تناوب بین وضعیتنشستن و دراز کشیدن است.
برای انجام تمرینات براند–داروف، فرد باید:
۱. روی لبه تخت به صورت عمودی بنشینید.
2 . سر را حدود 45 درجه به چپ بچرخانید.
3. در سمت راست بدن دراز بکشید و سر را در همانزاویه نگه دارید.
4 . این وضعیت را به مدت 30 ثانیه یا تا زمانی کهسرگیجه متوقف شود، نگه دارید.
5. به آرامی به موقعیت شروع بازگردید.
6. سر را به سمت مرکز برگردانید.
7 . تمرین را از طرف دیگر تکرار کنید.
سایر درمان ها
درمان سرگیجه می تواند بسته به علت اصلی آن متفاوتباشد. هنگامی که فرد علت اصلی را درمان می کند،علامت سرگیجه باید برطرف شود.
درمان های دیگری که می توانند به درمان برخی از عللسرگیجه کمک کنند عبارتند از:
• داروها، مانند آنتی هیستامین ها، دیورتیک ها،بنزودیازپین ها، کورتیکواستروئیدها یا ضد استفراغ ها
• ترکیبی از داروها و VRT
• تغییر شیوه زندگی، مانند اجتناب از الکل، کافئین، ونمک
•عمل جراحي
چشم انداز
با فیزیوتراپی و سایر درمانهای مؤثر، بیشتر افراد بایدشاهد بهبود سرگیجه خود باشند. پزشک میتواند هرشرایط زمینهای که باعث سرگیجه میشود را برطرف کند.
با این حال، ممکن است فرد در آینده همچنان سرگیجهداشته باشد. به عنوان مثال، حدود 50٪ از افراد در عرض5 سال دچار عود BPPV می شوند. علاوه بر این، حدودیک سوم افرادی که سرگیجه ناشی از اضطراب را تجربهمی کنند، پس از 1 سال همچنان علائم را تجربه خواهندکرد.
خلاصه
سرگیجه علامتی است که با چندین بیماری مختلف همراهاست. زمانی اتفاق میافتد که فرد دچار چرخش واحساس سبکی سرمیشود یا احساس میکند که وسایلاطرافش در حال حرکت به دور سرش است.
فیزیوتراپی می تواند به بهبود سرگیجه فرد کمک کند. یکفرد باید قبل از شروع هر برنامه جدید با پزشک صحبتکند تا مطمئن شود که درمان موثری برای بیماری زمینه ایدریافت می کند.
