تعویض کامل مفصل زانو یا آرتروپلاستی، شامل جایگزینی قسمتهای آسیب دیده از استخوانهای مفصل زانو است. زانوی انسان شایعترین مفصل بدن است که تحت تعویض قرار می گیرد. برای تصمیمگیری در مورد تعویض کامل مفصل زانو، بهتر است با پزشک جراح و فیزیوتراپیست خود مشورت کنید. تصمیم شما باید بر این اساس باشد که درد یا از دست دادن عملکرد چقدر زندگی شما را تحت تأثیر قرار میدهد. به طور معمول، مردم بعد از امتحان گزینههای درمانی محافظهکارانه، جراحی تعویض کامل زانو را به علت زوال مفصل در اثر آرتروز، التهابهای مفصلی دیگر، بیماری استخوان و یا شکستگی انجام میدهند. تعویض کامل زانو ،آرتروز را از بین میبرد و آرتروز در مفصل جایگزین بازنمیگردد. همچنین، تعویض کامل زانو میتواند برای درد یا مشکلات انحنای غیر طبیعی در زانو که با کارهای روزانه مانند راهرفتن تداخل می کنند، انجام شود.
فیزیوتراپیستها به افراد کمک میکنند تا برای جراحی تعویض کامل زانو آماده شوند و پس از جراحی جهت بازگرداندن عملکرد زانو به حالت اولیه به آنها کمک میکنند. فیزیوتراپیستها به عنوان کارشناسان حرکت، با ارائه مراقبتهای دستی، آموزش به بیمار و تجویز حرکات، کیفیت زندگی را ارتقا میدهند.
تعویض کاملزانو چیست؟
تعویض کامل زانو شامل برداشتن و جایگزینی قسمتهای آسیب دیده از استخوانهای مفصل زانو است. این استخوانها شامل:
• تیبیا که گاهی به عنوان استخوان ساق پا نامیده میشود.
•فمور یا استخوان ران.
• پاتلا یا کشکک.
قطعات جایگزین شامل:
• یک کاپ فلزی در انتهای فمور.
• یک سینی و ساقه فلزی که در تیبیا قرار میگیرد و با یک لاینر پلاستیکی تکمیل میشود. این اجازه میدهد که سطوح به خوبی حرکت کنند.
• یک سطح پلاستیکی صاف برای پوشش پشت کشکک.
تعویض ناکامل زانو ، جراحی برای رفع آرتروز در یک طرف یا یک ناحیه از مفصل زانو است. وقتی آرتروز فقط در پشت کشکک وجود دارد، آن را جایگزینی “پاتلوفمورال” مینامند.
فیزیوتراپیست چگونه میتواند کمک کند؟
اگر شما جراحی تعویض کامل زانو داشته باشید، فیزیوتراپیست شما بخش حیاتی از تیم مراقبتهای بهداشتی شما خواهد بود. فیزیوتراپیستها میتوانند به شما در آماده شدن قبل از جراحی کمک کنند و در فرآیند بهبودی پس از آن به شما کمک کنند. آنها با شما همکاری میکنند تا به شما در بازگرداندن حرکت و عملکرد کمک کنند تا بتوانید به فعالیتهای روزانه خود بازگردید. فیزیوتراپیست شما یک برنامه درمانی شخصیسازی شده را تدوین میکند. آنها با شما همراهی میکنند تا به شما بهترین روش برای بازگشت به حرکت امن را آموزش دهند.
قبل از جراحی
مطالعات نشان داده است که انجام برنامه ورزشی ششهفتهای قبل از جایگزینی زانو، منجر به بهبود بسیار بهترنمرات درد و عملکرد (بلافاصله و شش ماه پس ازجراحی) نسبت به عدم انجام آن میشود.
“توانبخشی اولیه” آمادگی فیزیکی و آموزش ساختاریقبل از جراحی است که برای کاهش تحلیل عضلانی از این روش استفاده میشود. به عنوان کارشناسان حرکت،فیزیوتراپیستها کمک می کنند تا:
• نقاط ضعف فیزیکی قبل از جراحی را ارزیابی کنند.
• اثرات فیزیکی مرتبط با جراحی را شناسایی کنند.
• راهکارهای پیشگیری را ارائه دهند.
قبل از جراحی، فیزیوتراپیست شما ممکن است:
• تمریناتی را به شما آموزش دهد تا قدرت و انعطافزانو، بالاتنه و عضلات اطراف را بهبود بخشید.
• شما را برای استفاده از تجهیزات کمکی مانند واکرآماده کند.
• تغییراتی را که باید قبل از جراحی در خانه ایجاد کنیدرا توصیه کند. این ممکن است شامل:
. اطمینان از اینکه فضاهای اطراف خانه شما بدون خطربرای آسیب دیدن و سقوط است.
. قرار دادن صندلی برای اینکه بتوانید برای دریافت چیزیاز کابینت پایین، ننشینید و خم نشوید.
سلامتی فیزیکی قبل از جراحی، احتمال بهترین نتایج را(به ویژه در مدت کوتاه) افزایش میدهد. همچنین، خطرمشکلات پس از جراحی را کاهش میدهد. قبل ازجراحی، مفید است که:
• وزن اضافی خود را کاهش دهید. این میتواند به شماکمک کند تا سریعتر بهبود یابید و بهبود عملکرد و نتایجکلی پس از جراحی را کمک می کند.
• مصرف دخانیات را متوقف کنید. عدم مصرف تنباکو،فرایند بهبودی پس از جراحی را بهبود می بخشد. در موردترک سیگار، به پزشک خود مراجعه کنید و در زمانبرنامهریزی برای جراحی خود، مشورت کنید.
پس از جراحی
بسیاری از افراد بعد از جراحی تعویض کامل زانو، درروز جراحی به خانه باز میگردند، بسته به شرایط و عواملدیگر. افرادی با بیماری های مزمن یا ناتوانی هایفیزیکی ممکن است پس از جراحی چند روزی دربیمارستان بمانند یا قبل از بازگشت به خانه، در یک مرکزتوانبخشی بستری شوند.
به زودی پس از جراحی، فیزیوتراپیست ممکن است:
• با شما همکاری کند تا به شما نشان دهد چگونه به طورایمن حرکت کنید تا در خانه توانایی کار کردن داشتهباشید.
• نشان دهد که چگونه به طور ایمن وارد و خارج تخت وصندلی شوید.
• نشان دهد که چگونه از واکر یا عصا استفاده کنید و بهطور ایمن از ماشین وارد و خارج شوید.
• به شما آموزش دهد که چگونه از کیسه یخ استفاده کنید،پاهای خود را بالا ببرید و از باند فشاری یا جوراباستفاده کنید. این فعالیت ها التهاب و تورم در منطقه زانورا کنترل می کنند و به شما کمک می کنند که زخم جراحیبهبود پیدا کند.
• به شما تمرینات تنفسی را آموزش دهد تا به شما کمککند آرامش بیشتری داشته باشید.
• به شما کمک کند تا تمریناتی که ممکن است قبل ازجراحی یاد گرفته باشید را ادامه دهید.
با شروع به بهبودی
در دو هفته اول بهبودی، اغلب تمرکز خود را بر روی مواردزیر میگذارید:
•خم کردن زانوی خود.
•بالا بردن زانوی خود به صورت راست.
•مدیریت درد و کاهش درد در طی بهبودی خود.
•کاهش التهاب.
•بازگرداندن مسیر راه رفتن طبیعی.
•انجام تمرینات برای کمک به شما در حرکت درمراحل مختلف بهبودی.
پس از دو هفته، فیزیوتراپیست شما برنامه تمرینی خود رابرای رفع نیازهای خاص شما تنظیم میکند. برنامه شماممکن است شامل موارد زیر باشد:
•تمرینات دامنه حرکت با شدت بالاتر.
•تمرینات تقویت عضلات پیشرفته.
•آموزش آگاهی از بدن و تعادل.
•آموزش تمرینات کاربردی.
•آموزش تمرینات مرتبط با فعالیت. این آموزش برروی هدف خاص شما تمرکز دارد.
طرح درمان خاص شما ممکن است شامل مواردزیر باشد:
تمرینات دامنه حرکت. خم شدن و راست کردن زانویفعال به بهبود درد و التهاب کمک میکند. فیزیوتراپیستشما به شما تمریناتی را به صورت ایمن آموزش میدهدکه به بازگرداندن دامنه حرکت زانوی شما کمک میکند. انعطاف پذیری حرکتی، کلید شروع برنامه تقویتی است.
تمرینات تقویتی. فیزیوتراپیست شما به شما تمریناتمناسب را به روش صحیح آموزش میدهد تا به شما کمککند تا قدرت عضلات لازم برای راه رفتن و استفاده ازپلهها را بدست آورید. اگر عضلات ران و ساق پای شما بهاندازه کافی قوی نباشد، ممکن است در ابتدا نیاز به یکواکر داشته باشید و سپس به استفاده از یک عصایکمکی، تا زمانی که به اندازه کافی قوی شوید و بتوانید بهتنهایی راه رفتن و استفاده از پلهها را انجام دهید.
آموزش تعادل. تمرینات آموزشی ویژه تعادل به عضلاتشما کمک میکنند تا به تغییرات اطراف خود، مانندپیادهروی در زمین ناهموار یا حفظ تعادل خود در زمینسنگلاخی، پاسخ مناسب بدهند. کار برای حمایت از وزنکامل بدن روی پا، تعادل شما را بهبود میبخشد و احتمالسقوط را کاهش میدهد. آموزش تعادل شما را برایمواجهه با وضعیتهای واقعی آماده میکند. فیزیوتراپیستشما ممکن است شما را در فعالیتهایی که تعادل و کنترلزانوی شما را بهبود میبخشد، آموزش دهد. برنامه شمابر اساس نیازها، اهداف، سطح فعالیت و سلامتی عمومیشما طراحی میشود.
آموزش تمرینات کاربردی. وقتی بدون درد میتوانیدراه بروید، فیزیوتراپیست شما فعالیتهای دیگری را بهبرنامه شما اضافه میکند. او به شما کمک خواهد کرد تابه کارهایی که بدلیل درد زانو ، قادر به انجام آنها نبودید،بازگردید. آموزش شما ممکن است شامل عبور از یکخیابان پرتردد یا ورود و خروج از یک پلبرقی باشد. فعالیتهای خاص شما بر اساس نیازها و اهداف شماتعیین میشود.
آموزش تمرینات مرتبط با فعالیت. زمان بازگشت بهکار، فعالیتهای روزانه، تفریحی و ورزشی برای هر فردمتفاوت است. فیزیوتراپیست شما میتواند زمانبندیمنحصر به فرد شما را بر اساس وضعیت خاص شماتخمین بزند. بسته به شغل یا ورزش شما، ممکن است نیازبه ویزیتهای اضافی با توجه به فعالیتهای خاص شما(مانند صعود از پله یا فعالیتهای تفریحی ) داشته باشید. فیزیوتراپیست شما میتواند یک برنامه تمرینی شخصی راطراحی کند که تمام این نیازها را در نظر میگیرد.
آیا از این آسیب میتوان جلوگیری کرد؟
اگر درد زانو دارید، با همکاری با فیزیوتراپیست ممکناست بتوانید نیاز به جراحی را به تعویق بیندازید. آنهامیتوانند به شما کمک کنند تا انعطاف پذیری و قدرتعضلاتی که زانوی شما را حمایت و حرکت میدهند رابهبود بخشید. در برخی موارد، این نوع تمرینات میتواندبه شما کمک کند تا به طور کلی از جراحی زانو خود دوریکنید.
طراحی یک برنامه تمرینی توسط فیزیوتراپیست میتوانددر برابر آسیب زانویی محافظت کند. انجام فعالیتهایفیزیکی با شدت متوسط و کنترل وزن از طریق رژیمغذایی ممکن است خطر بدتر شدن آرتروز زانو را کاهشدهد.