اختلال مفصل گیجگاهی فکی یا TMD یک بیماری شایعاست. افراد در هر سن و جنس را تحت تاثیر قرار میدهد. زنان در سنین باروری سه برابر بیشتر از مردان بهاین عارضه مبتلا می شوندTMD. اغلب به اشتباه“TMJ” نامیده می شود که نشان دهنده نام مفصلگیجگاهی فکی است.
علائم TMD شامل درد درناحیه فک، ناتوانی در باز کردنکامل دهان، و صداهای “ترق” در هنگام حرکت فک است. سایر علائم احتمالی شامل گوش درد، صدای زنگ در گوش، سردرد، سرگیجه و مشکل در بلع است.
طیف وسیعی از مشکلات می تواند باعث TMD شود،مانند ضربه ناشی از کار دندانپزشکی، تصادف رانندگییا ضربه به صورت. همچنین می تواند ناشی از فشردن ودندان قروچه مزمن دندان ها در شب، یا تنش در گردن وصورت در اثر استرس و وضعیت نامناسب باشد. فیزیوتراپیست ها می توانند برای تسکین علائم، درد وبهبود عملکرد دهان، TMD را ارزیابی، درمان و به شماکمک کنند.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی چیست؟
مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ یک مفصل لولایی است. در جلوی گوش شما قرار دارد و فک شما را به جمجمهشما متصل می کند. عملکرد TMJ باز و بسته کردن دهانو حرکت فک از یک طرف به طرف دیگر و جلو به عقباست. این به شما امکان می دهد بجوید، قورت دهید وصحبت کنیدTMD، زمانی اتفاق میافتد که عملکردطبیعی TMJ به دلیل اختلال در خود مفصل یا رباطها یاماهیچههای ناحیه سر، گردن و صورت، تغییرکند یا محدودشود.
علل TMD عبارتند از:
•ضربه: نمونه هایی از تروما عبارتند از:
• دندان قروچه یا ساییدن مزمن (براکسیسم):بسیاری از افراد هنگام خواب فک های خود را به هم فشارمی دهند. این یک رفتار غیر ارادی است (بدون تفکر انجاممی شود). برخی از افراد نیز در طول روز دندان های خودرا به هم فشار می دهند، به خصوص زمانی که استرسدارند. استفاده از اسپلینت شبانه ممکن است به کاهشمیزان فشردن دندان ها کمک کند و از ساییدگی دندان هاجلوگیری کند. ثابت شده است که مدیریت استرس درکنترل این رفتار موثر است.
• عادت وضعیت نامناسب: وضعیت سر به جلو درحین فعالیت هایی مانند نشستن، ایستادن، آشپزی واستفاده از رایانه یا تلفن همراه ممکن است منجر بهسفتی در عضلات فک و گردن شود. این می تواند منجر بهTMD شود.
• تراز غیر طبیعی دندان ها (مال اکلوژن): اینمشکل ممکن است بر عملکرد طبیعی TMJ به دلیل الگوینامناسب جویدن تأثیر بگذارد.
• شکستگی فک: شکستگی فک در اثر تصادف یاجراحی بر عملکرد TMJ تاثیر می گذارد.
•عمل جراحی: درد، سفتی و محدودیت باز شدن دهانپس از جراحی فک یا صورت ممکن است منجر به TMD شود. یک فیزیوتراپ ماهر در درمان افراد مبتلا به TMD می تواند به شما کمک کند تا حرکت مناسب فک را پس ازجراحی در صورت، دهان یا فک بازیابی کنید.
• تریسموس (قفل فک): اسپاسم عضلانی فک پس ازیک عمل طولانی دندانپزشکی، توانایی شما را برای بازکردن دهان محدود می کند.
• جابجایی دیسک مفصلی که وسط مفصلTMJ قرار دارد:این وضعیت باعث قفل شدن فک می شود واغلب منجر به درد می شود و توانایی شما برای باز کردندهان را محدود می کند.
•آرتروز: استئوآرتریت که با استفاده بیش از حد مفاصلمرتبط است، می تواند بافت های نرم را از بین ببرد و شکلو عملکرد فک را تغییر دهد. التهاب ناشی از آرتریتروماتوئید که باعث حمله سیستم ایمنی به بافت سالم میشود و آرتریت پسوریاتیک می تواند به فک آسیب برساند.
TMD می تواند موقتی باشد یا سال ها ادامه داشتهباشد. افراد مبتلا به TMD ممکن است این موارد را تجربه کنند:
• درد فک (شایع ترین علامت).
• مشکل در باز کردن کامل دهان.
• جابجایی فک پایین به یک طرف در انتهای باز شدندهان. فک همچنین ممکن است در حین باز شدن از یکطرف به سمت دیگر حرکت کند.
• درد با جویدن برخی غذاها.
• صدا درحرکت فک با جویدن یا صحبت کردن.
• سردرد.
• درد گردن یا صورت.
• سرگیجه.
• گوش درد، گرفتگی گوش، یا صدای زنگ در گوش.
• خستگی فک.
.قفل شدن فک. فک در وضعیت نیمه باز گیر می کند.
• مشکل در بلعیدن.
• مشکلات در صحبت کردن.
• اضطراب.
احتیاط
درد فک همچنین می تواند از علائم حمله قلبی باشد. اگردرد فک همراه با هر یک از علائم زیر را دارید، فوراً بهدنبال مراقبت های پزشکی باشید:
•درد قفسه سینه.
•تنگی نفس.
• سرگیجه.
• درد در بازوی چپ.
• بی حسی در بازوی چپ.
•حالت تهوع.
تشخیص
پس از گرفتن شرح حال دقیق از وضعیت شما، سر، گردنو TMJ شما را ارزیابی می شود. همچنین موارد زیر راارزیابی خواهد شد:
• وضعیت بدنی شما.
• الگوی تنفس.
• سطح استرس.
• سایر عواملی که ممکن است به وضعیت شما کمک کنند.
فیزیوتراپ شما تعیین خواهد کرد که آیا علت بیماری شمامربوط به مفصل یا بافت نرم است یا ترکیبی از آن.
اگر فیزیوتراپ شما مشکوک باشد که همترازی دندان هایشما ممکن است باعث TMD شما شود، شما را برایارزیابی بیشتر به دندانپزشک یا ارتودنتیست ارجاع میدهد. ممکن است از اسپلینت شبانه بهره مند شوید.
چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند کمک کند؟
فیزیوتراپ شما می تواند به شما در کاهش درد و بازیابیعملکرد فک کمک کند. آنها یک برنامه درمانی برای شرایطخاص شما طراحی خواهند کرد. برنامه فیزیوتراپی شماممکن است شامل موارد زیر باشد:
آموزش. فیزیوتراپیست شما در مورد علت TMD شماصحبت می کند و به شما در مورد موارد زیر آموزش میدهد:
–وضعیت مناسب و مکانیک بدن.
–وضعیت استراحت زبان.
–خوردن یک رژیم غذایی نرم در صورت لزوم.
–ورزش کردن.
هدف آموزش بیمار کاهش ناراحتی و جلوگیری از تشدیدو علائم در آینده است.
• روش ها. فیزیوتراپ شما تعیین خواهد کرد که کدامدرمان برای شما بهترین است. این موارد ممکن استشامل استفاده از درمان هایی مانند گرما یا یخ،اولتراسوند، تحریک الکتریکی، نور درمانی، یا سایرابزارها برای آماده سازی بافت نرم شما برای درماندستی باشد.
• آزادسازی بافت نرم. فیزیوتراپیست شما ممکن استاز درمان های دستی برای آزاد سازی بافت نرم شمااستفاده کند. این می تواند اسپاسم و گرفتگی عضلات رابرطرف کند. آنها ممکن است روی صورت، فک و داخلدهان شما کار کنند.
• تمرینات درمانی. فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را بهشما آموزش می دهد که چندین بار در طول روز تکرارکنید. انجام آنها می تواند به شما کمک کند چرخه درد واسپاسم را بشکنید. این تمرینات به رفع عدم تعادل درعضلات درگیر و بهبود تحرک مفاصل برای حمایت و حفظتراز مناسب سر، گردن و فک کمک می کند.
•مدیریت استرس. فیزیوتراپیست شما می تواند راههایی را به شما آموزش دهد تا به شما در مدیریت استرسکمک کند و حمایت روانی و تشویق مثبت ارائه دهد. درصورت نیاز، آنها شما را به روانشناس یا پزشک مناسبارجاع می دهند.
نیاز به جراحی
در صورت نیاز به جراحی، فیزیوتراپیست می تواند یکبرنامه قبل از جراحی ارائه دهد. قبل از جراحی،فیزیوتراپیست شما را در مورد این روش و انتظارات پساز آن آموزش می دهد. آنها یک اندازه گیری پایه از تحرکمفصل شما را ثبت می کنند و یک برنامه ورزشی مناسبرا برای شما ارائه می دهند.
پس از جراحی، فیزیوتراپیست شما درمانی را برایتسکین درد، رهاسازی بافت نرم و تحرک مفصل ارائه میدهد. آنها یک برنامه ورزشی درجه بندی شده و تمرینعملکردی طراحی خواهند کرد تا به شما کمک کنند تا فکخود را به حالت اولیه بازگردانید و عملکرد کامل خود رابازیابی کنید.
آیا می توان از این آسیب یا وضعیت پیشگیریکرد؟
شما می توانید با حفظ وضعیت مناسب سر و گردن،یادگیری نحوه مدیریت استرس و رفع گرفتگی عضلات درهنگام بروز آن، از TMD جلوگیری کنید.
فیزیوتراپیست می تواند با آموزش موارد زیر به شما درجلوگیری از عود یا بدتر شدن علائم TMD کمک کند:
• نحوه نشستن، ایستادن و کار کردن با وضعیت مناسب.
• پرهیز از فشردن فک در طول روز.
• راه های رفع گرفتگی عضلات از طریق گرما، ماساژ وکشش.
• تمرینات روزانه خاص برای حمایت از سر، گردن وTMJ شما.
• تکنیک های مدیریت استرس.
• برنامه ورزشی هوازی سالم.
نکات کلی برای افراد مبتلا به TMD عبارتند از:
• همیشه وضعیت خوبی داشته باشید. از خم شدن جلویکامپیوتر یا هنگام بررسی پیام های تلفن خودداری کنید.
• زبان خود را روی کام خود (سقف دهان) نگه دارید، درحالی که به طور طبیعی نفس می کشید، لب های خود رابسته و دندان های خود را از هم جدا کنید.
• زمانی که درد شدید است فقط غذاهای نرم بجوید.
• از خوردن غذاهای سفت (مانند گوشت سفت، نانشیرینی)، جویدنی (مانند آدامس، آب نبات)، یا ترد (مانندچیپس) خودداری کنید.
• از باز کردن بیش از حد فک در حین فعالیت هایی مانندخمیازه کشیدن، خندیدن یا آواز خواندن خودداری کنید.
• از سیگار کشیدن خودداری کنید.
• بهداشت دهان و دندان و سلامت دندان را رعایت کنید.
