سرطان رشد سلول های غیرطبیعی در بدن است که باعثاز بین رفتن سلول های طبیعی و سالم می شود. اینفرآیند می تواند بر سلامت و عملکرد قسمت های مختلفبدن تأثیر بگذارد و باعث مرگ شود.30 درصد از انسانها در مقطعی از زندگی خود به سرطان مبتلا خواهند شد. بهنظر می رسد عدم فعالیت بدنی باعث افزایش ابتلا به سرطان می شود. مرگ و میر ناشی از سرطان در میانمردان بیشتر از زنان است، در سراسر جهان، سالانهحدود 14 میلیون مورد سرطان جدید تشخیص داده میشود و8.2 میلیون مورد مرگ ناشی از سرطان ثبت میشود.
سرطان و درمانهای مرتبط با سرطان میتوانند مشکلاتجسمی ایجاد کنند. این مشکلات می تواند شامل درد، بیحسی، تورم، ضعف، از دست دادن تعادل و مشکل درحرکت یا راه رفتن باشد. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، افرادی که تحت درمان سرطان قرار میگیرند وبازماندگان سرطان باید فعالیت بدنی ثابتی داشته باشندتا خستگی را کاهش دهند و توانایی انجام کارهای روزانهرا بهبود بخشند. فیزیوتراپیست ها برنامه های درمانیایجاد می کنند که از فعالیت بدنی برای کمک بهبازماندگان سرطان برای مدیریت عوارض جانبی درمان ومشکلات مرتبط با سرطان، بهبود سلامت و عملکرد وبازگشت به کار و سایر فعالیت ها استفاده می کنند.
سرطان چیست؟
سرطان نامی است که به مجموعه ای از بیماری ها اطلاقمی شود که شامل رشد کنترل نشده سلول های غیرطبیعی است. این سلول ها با سلول های طبیعی تداخلدارند و می توانند در سراسر بدن پخش شوند.
سرطان در کودکان و بزرگسالان تشخیص داده می شود. این می تواند هر قسمت از بدن از جمله اندام ها،استخوان ها، ماهیچه ها و خون را تحت تاثیر قرار دهد. شایع ترین انواع سرطان به ترتیب نزولی عبارتند از:
• پستان.
• ریه.
•پروستات.
.معده
• کولون.
•پوست.
• مثانه.
• کلیه.
• رحم.
•تیروئید.
میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دردنیا از اوایل دهه1990 کاهش یافته است. بیش از هر زمان دیگریانسانهاها از سرطان جان سالم به در می برند.
درمان سرطان می تواند شامل جراحی، شیمی درمانی یاپرتودرمانی باشد. برخی از افراد مبتلا به سرطان نیزممکن است با ایمونوتراپی (استفاده از سیستم ایمنیبرای مبارزه با سرطان)، درمان هدفمند (ژن درمانی) یاهورمون درمانی درمان شوند. سرطان و عوارض جانبیدرمان می تواند باعث مشکلات جسمی شود، مانند:
• درد.
• بی حسی، گزگز، یا کاهش احساس در بازوها و پاها.
• انسداد در سیستم لنفاوی (ادم لنفاوی). این انسداد میتواند منجر به تورم در بازوها، پاها، شانه ها، دست ها،انگشتان، قفسه سینه یا گردن شود.
•ضعف عضلانی.
• سفتی مفاصل.
•خستگی.
• از دست دادن استقامت.
• از دست دادن تراکم استخوان واستحکام استخوان.
• مشکل در حرکت یا راه رفتن.
• خطر مزمن از دست دادن تعادل.
• افزایش یا کاهش وزن.
• تغییرات شناختی مغزی.
• مشکلات قلبی.
• تنگی نفس یا مشکلات تنفسی.
علائم و نشانه ها
گاهی اوقات سرطان هیچ علامت یا نشانه ایایجاد نمیکند، اما در طی معاینه پزشکی یا غربالگری مشخص میشود.
علائم و نشانه های رایج سرطان می تواند شامل موارد زیرباشد.
نشانه ها:
• کاهش وزن بدون دلیل.
• خونریزی یا کبودی بدون دلیل.
• تغییرات پوستی.
علائم:
•تب.
• تعریق شبانه.
•خستگی.
• درد.
• بی حسی.
• سرفه آزاردهنده.
• سردرد.
• مشکلات بینایی.
چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک سرطان را تشخیص می دهد. یک فیزیوتراپیستمی تواند فردی را که تشخیص سرطان دریافت کرده استرا به دلیل مشکلات جسمانی که باعث ناراحتی یا مشکلدر حرکت می شود، معاینه کند. این معاینه برای آزمایشقدرت، انعطاف پذیری، تعادل، حس، هماهنگی، استقامتو توانایی راه رفتن و دور زدن فرد طراحی شده است.
چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند کمک کند؟
فیزیوتراپیست با شما همکاری خواهد کرد تا یک برنامهدرمانی تخصصی برای کمک به کاهش و بهبود مشکلاتمرتبط با سرطان، بهبود قدرت و عملکرد شما و رفع نیازهاو اهداف شما ایجاد کند.
فعالیت بدنی می تواند به افراد در حفظ وزن طبیعی بدنکمک کند و ممکن است به کاهش خطر ابتلا به موارد زیرکمک کند:
• برخی سرطان ها.
•بیماری قلبی.
•فشار خون بالا.
•دیابت.
•پوکی استخوان.
علاوه بر کاهش خطر ابتلا به سرطان های خاص، فعالیتبدنی و ورزش می تواند شانس فرد را برای زنده ماندن ازسرطان نیز افزایش دهد. انجمن سرطان اروپا و سایرگروه ها فعالیت بدنی را برای افرادی که تحت درمانسرطان هستند و کسانی که درمان را کامل کرده اندتوصیه می کنند.
فیزیوتراپیست ها ورزش شخصی سازی شده را برای بیمار، طراحی می کنند
و برنامه های درمانی برای کمک به بازماندگان سرطانبرای افزایش فعالیت بدنی خود تجویز می کنند.نشان دادهشده است که فعالیت بدنی باعث کاهش یا پیشگیری ازبسیاری از مشکلات مرتبط با سرطان، از جمله خستگیمی شود.
فیزیوتراپیست ها می توانند قبل و بعد از جراحی سرطانبه افراد کمک کنند. قبل از جراحی، آنها می توانندبازماندگان سرطان را از نظر مشکلات موجود (مانندموارد ذکر شده در بالا) ارزیابی کرده و به رفع آنها کمککنند. پس از جراحی، آنها می توانند به موارد زیر کمککنند:
• به مشکلات حرکتی رسیدگی کنند.
• کاهش درد.
• بهبود محل برش را مدیریت کنند.
• جای زخم را به حداقل برسانند.
فیزیوتراپیست شما ممکن است برای بهبود وضعیت زیر باشما همکاری کند:
آسایش و رفاه. درمان سرطان و بیماری سرطان میتواند علائمی مانند درد، احساس سوزش، بی حسی،گزگز (نوروپاتی)، گرفتگی عضلات یا اسپاسم ایجاد کند. فیزیوتراپیست شما ممکن است از تکنیک های عملی(درمان دستی) استفاده کند یا از درمان هایی مانندتحریک الکتریکی برای کمک به کاهش درد و کاهش علائماستفاده کند. آنها ممکن است تمرینات یا تکنیک هایملایمی را به شما آموزش دهند تا در خانه انجام دهید تابه بهبودی شما کمک کند. همه این گزینه ها ممکن استنیاز به داروهای ضد درد مخدر را کاهش داده یا از بینببرند.
ظرفیت هوازی سرطان یا درمان سرطان ممکن استتوانایی شما برای جذب اکسیژن (ظرفیت هوازی) راکاهش داده باشد. این می تواند باعث خستگی شود. تحقیقات نشان می دهد که 150 دقیقه در هفته ورزش باشدت متوسط (مانند پیاده روی) می تواند به بهبود ظرفیتهوازی، کاهش خستگی و بهبودی بیماران مبتلا به سرطانکمک کند. فیزیوتراپ شما می تواند ظرفیت هوازی شما راارزیابی کند و بهترین فعالیت های هوازی را برای شماتعیین کند.
تراکم استخوان یا استحکام استخوان. عدم فعالیتهمراه با برخی درمانهای سرطان میتواند باعث ضعیفشدن استخوانهای شما شود که میتواند منجر بهشکستگی استخوان شود. انواع خاصی از ورزش میتواند از تحلیل استخوان جلوگیری کند و به حفظ استحکاماستخوان کمک کند. فیزیوتراپ شما می تواند تمریناتایمن و موثر را به شما آموزش دهد تا به تقویت استحکاماستخوان شما کمک کند.
لنف ادم و تورم. برخی از درمان های سرطان می توانندمنجر به لنف ادم (تورم ناشی از انسداد در سیستملنفاوی) یا انواع دیگر تورم شوند. فیزیوتراپ شما میتواند از روش هایی برای کاهش، کنترل و پیشگیری ازلنف ادم و تورم استفاده کند، مانند:
• درمان دستی (درناژ لنفاوی دستی).
• حرکات و تمرینات خاص.
• اعمال و نشان دادن نحوه استفاده از فشرده سازی(باند یا لباس، مانند آستین بازو، دستکش، و جوراب ساقپا).
برش های جراحی فیزیوتراپ شما می تواند به شما درمراقبت از هر برش جراحی کمک کند. آنها می توانندعفونت را بررسی کنند و به تغییر پانسمان کمک کنند. آنهاهمچنین می توانند به جلوگیری از انواع جوشگاه زخم وسفتی پوست در هنگام بهبودی برش شما کمک کنند. فیزیوتراپ شما می تواند از ماساژ بسیار ملایم یا فناوریهای خاصی استفاده کند تا پوست شما را تا حد ممکننرم و انعطاف پذیر نگه دارد.
وزن بدن. فیزیوتراپ شما می تواند یک برنامه ورزشی رافقط برای شما تنظیم کند تا به شما در دستیابی و حفظوزن بدن سالم کمک کند. این می تواند سطح انرژی شمارا بهبود بخشد و خطر بیماری قلبی، دیابت و سایربیماری های مزمن را کاهش دهد.
خلق و خو. فعالیت بدنی به بهبود خلق و خو و کاهشعلائم افسردگی در همه افراد، از جمله بازماندگانسرطان، کمک می کند. تشخیص سرطان و درمان سرطانمی تواند استرس زا باشد و باعث تغییرات خلقی شود. ورزش مناسب که توسط فیزیوتراپ برای شرایط و اهدافخاص شما طراحی شده است، می تواند به کاهشاسترس و بهبود خلق و خوی شما کمک کند.
تغییرات شناختی .نشان داده شده است که ورزش بهکنترل کاهش حافظه یا توجه کمک می کند، که گاهیاوقات مه مغز نامیده می شود. فیزیوتراپ شما می تواندیک برنامه ورزشی شخصی طراحی کند که می تواند بهبهبود حافظه، توجه یا مهارت های سازمانی شما کمککند.
فعالیت های روزانه. فیزیوتراپ شما اهداف فعالیت رابا شما در میان می گذارد و از آنها برای طراحی برنامهدرمانی شما استفاده می کند. بازماندگان سرطان معمولاًفعالیت بدنی خود را به تدریج افزایش می دهند. برنامهدرمانی شما می تواند به شما کمک کند به امن ترین،سریع ترین و موثرترین راه ممکن به اهداف خود برسید.
پیاده روی. فیزیوتراپیست شما می تواند با استفاده ازتمرینات تقویتی، تمرین پیاده روی و فعالیت های تعادلیبه شما کمک کند توانایی راه رفتن خود را بهبود ببخشید. اگر آسیب عصبی (نوروپاتی) دارید، فیزیوتراپیست شماممکن است بریس و تکنیک های دیگر را برای آسان تر یاایمن تر کردن راه رفتن شما توصیه کند. آنها همچنینممکن است به شما آموزش دهند که در صورت نیاز از یکوسیله کمکی مانند واکر یا عصا استفاده کنید.
توانایی تمرین ورزشی ورزشکارانی که تحت درمانسرطان قرار می گیرند می توانند تا حدی به تمریناتورزشی خود ادامه دهند. توانایی شما برای تمرین به نوعسرطان و درمان بستگی دارد. فیزیوتراپیست ها برنامههای تمرینی ایمن، چالش برانگیز و مخصوص ورزش راطراحی می کنند تا به ورزشکاران کمک کنند تا از دستدادن تناسب اندام و قدرت در طول درمان سرطان را بهحداقل برسانند.
حرکت و جنبش. فیزیوتراپ شما فعالیت ها و درمانهای خاصی را برای کمک به بازگرداندن حرکت طبیعی درهر مفصل سفت انتخاب می کند. اینها ممکن است باحرکات غیرفعالی که فیزیوتراپیست برای شما انجام میدهد شروع شود و به تمرینات و کشش های فعالی کهخودتان انجام می دهید پیشرفت کند. شما می توانید اینحرکات را در خانه انجام دهید تا به بهبود سریع و تسکیندرد کمک کنید.
انعطاف پذیری فیزیوتراپیست شما تعیین می کند که آیاماهیچه ای سفت است یا خیر. آنها شروع به کمک به شمامی کنند تا آنها را تحت کشش قرار دهید و به شما یادمی دهند که چگونه انعطاف پذیری خود را در خانه بهبودبخشید.
استحکام وقدرت. اگر فیزیوتراپ شما هر گونه ماهیچهضعیف یا آسیب دیده را پیدا کند، تمرینات مناسب رابرای بازیابی مداوم قدرت شما انتخاب کرده و به شماآموزش می دهد.
هماهنگی. فیزیوتراپ شما می تواند به شما کمک کندهماهنگی و چابکی خود را بهبود بخشیده و دوباره بهدست آورید. این به شما کمک می کند تا فعالیت هایخانگی، اجتماعی و ورزشی را با سهولت بیشتری انجامدهید.
تعادل. فیزیوتراپ شما تعادل شما را بررسی خواهد کرد. آنها تمرینات خاصی را برای انجام در کلینیک و خانه بهشما آموزش می دهند. این تمرینات می تواند به بهبودتعادل و جلوگیری از زمین خوردن کمک کند. فیزیوتراپشما همچنین ممکن است به شما یاد دهد که چگونه هنگامراه رفتن و ایستادن از عصا یا واکر برای تعادل استفادهکنید.
برنامه خانه. فیزیوتراپ شما تمرینات تقویتی، کششی وکاهش درد را به شما آموزش می دهد تا در خانه انجامدهید. این تمرینات به طور خاص برای برآوردن نیازها واهداف شما طراحی خواهند شد.
آیا می توان از این آسیب یا وضعیت پیشگیریکرد؟
تحقیقات نشان داده است که عوامل خطری وجود دارد کهممکن است شانس ابتلا به سرطان را افزایش دهد. خطرابتلا به سرطان ممکن است با موارد زیر کاهش یابد:
• حفظ یک رژیم غذایی سالم.
• در طول زندگی به طور منظم ورزش یا فعالیت بدنیانجام دهید.
• وزن خود را در سطح سالم نگه دارید.
• پرهیز از دخانیات به هر شکل.
• محدود کردن میزان مصرف الکل.
• اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نورخورشید.
عوارض جانبی درمان سرطان ممکن است با مواردزیر کاهش یا پیشگیری شود:
• فعال ماندن هر روز.
• اجتناب از استراحت بیش از حد در رختخواب.
• شرکت در فعالیت ها و تمریناتی که از آنها لذت میبرید، تا آنجا که ممکن است.
فیزیوتراپیست شما می تواند به شما کمک کند امن ترین،موثرترین فعالیت ها و تمرینات را برای انجام قبل، در طولو بعد از درمان سرطان انتخاب کنید.
